Samenwonen is voor veel mensen een mooie en belangrijke stap in hun relatie. Wanneer je gaat samenwonen, deel je niet alleen je dagelijks leven, maar ook je bezittingen en financiën met je partner. Zelfs in 2023 worden samenwoners voor de wet nog steeds niet hetzelfde behandeld als gehuwden. Zo zijn samenwonenden niet automatisch partners voor de pensioenregeling en zijn zij ook niet automatisch elkaars erfgenamen. Het is daarom verstandig om tijdig na te denken over zaken zoals een testament en het vastleggen van afspraken in een samenlevingscontract.

Samenlevingscontract

In een samenlevingscontract leg je de afspraken tussen jullie als partners vast voor de periode tijdens het samenwonen en na het samenwonen. Het biedt duidelijkheid en bescherming voor beide partijen en kan conflicten te voorkomen. Je kunt bijvoorbeeld afspraken vastleggen over wie wat bezit en hoe jullie de financiën regelen. Naast afspraken over de verdeling van de vaste lasten en kosten van bijvoorbeeld de boodschappen, kun je ook vastleggen wie verantwoordelijk is voor welke huishoudelijke taken.

Mochten er kinderen geboren worden tijdens het samenwonen, dan kun je ook de afspraken die gemaakt worden met betrekking tot de verzorging en opvoeding van je kind vast laten leggen. Het gaat hierbij om kosten voor de opvoeding, verdeling van de zorgtaken maar ook over het ouderlijk gezag en de erkenning van het kind.

Vergeet ook het belangrijkste stuk niet: de toekomst. Denk hierbij aan zaken zoals het pensioen,
erfrecht, schenkingen en de verdeling van vermogen als de relatie eindigt. Je kunt bijvoorbeeld vastleggen wie er in de woning mag blijven wonen na een eventuele relatiebreuk en welke afspraken er worden gemaakt over de verkoop van de woning en de verdeling van de opbrengst.

Ook het stuk overlijden dient in het samenlevingscontract te worden meegenomen. Wat gebeurt er als een van de partners komt te overlijden? Je kunt echter niet vastleggen dat je partner jouw bezittingen erft bij overlijden, hiervoor heb je een testament nodig.

Testament

Als samenwoners zonder testament gaat de erfenis automatisch naar de familie van de overledene in plaats van naar de partner. Zelfs als de (groot)ouders of (klein)kinderen de erfenis afwijzen, komen de overige familieleden eerst in beeld. Mochten de ouders besluiten de erfenis te schenken aan de partner, dan kost dat 30 tot 40% schenkbelasting.

Het opbreken van een testament kan dus vergane gevolgen hebben, vooral wanneer je een koopwoning hebt of vermogen hebt opgebouwd. Door middel van een testament kun je ervoor zorgen dat je partner de erfenis wel ontvangt. Hiermee kan voorkomen worden dat hij of zij in de financiële problemen terecht komt.

Als je (gezamenlijk) kinderen hebt, is het belang van een testament nog groter. In het testament kun je namelijk een voogdijregeling treffen. Hiermee legt je vast wie de voogdij krijgt wanneer jij en je partner overlijden waardoor de rechter hierover niet hoeft te beslissen. Daarnaast kun je in het testament ook bijzondere regelingen vastleggen zoals een vruchtgebruik op de woning. Hiermee leg je vast dat je partner na jouw overlijden in de woning kan blijven wonen, maar dat je kind de woning erft.

Tot slot

Een samenlevingscontract hoeft niet altijd te worden opgesteld bij de notaris, een testament wel. Het opstellen en vastleggen van deze stukken is misschien niet het leukste om te doen, maar het kan wel veel onrust voorkomen. Door duidelijke afspraken te maken en deze op papier te zetten voorkom je onnodige discussies en kun je samen genieten van jullie gezamenlijke leven.

Ook is het opstellen van een samenlevingscontract of testament maatwerk en kostbaar. Het is daarom verstandig om advies in te winnen voordat je belangrijke beslissingen neemt met betrekking tot je financiële en juridische zaken. Bij KIBO hebben we de benodigde kennis en ervaring in huis om je te helpen bij het opstellen van het samenlevingscontract en testament dat aansluit op jouw/jullie specifieke situatie.